Üniversite Tercihi Dönemi için Kritik Uyarılar

Bir çok öğrencinin lise sonrasında tıkandığı, kararsız kaldığı ancak hayatlarını etkileyecek en önemli kararlardan birisidir üniversite tercih dönemi. Ülkemizde yer alan bir çok öğrenci hayatları boyunca sınavlara hazırlanmakta ve sonrasında da hayatlarını derinden etkileyecek olan tercihler ile karşı karşıya kalmaktadır. Ülkemiz Eğitim sistemi de sınavları ön plana çıkarak ve sınav neticesine göre değerlendirme yapılan bir yapıya sahip.

Üniversite için yapılan sınav hazırlık sürecinde, öğrencilerimiz bir yandan sınav stresi yaşarken bir taraftan da gelecek kaygısından dolayı meslek seçimi telaşından kaynaklı olarak zorlanmaktalar. Orta öğrenim sürecinde eğitim sisteminin sadece sınav odaklı olmasından kaynaklı bir süreci yaşamaları diğer taraftan öğrencilerin yapabilecekleri meslekler hakkında fikir gelişimine destek olmamasından kaynaklı bir süreç sınava hazırlanan adayların kararlarına destek olmamaktadır. Maalesef öğrenciler için ise lise öğreniminin son senesinde meslekler hakkında rehberlik desteği almaları yeterli olmamaktadır. Hayatınızı en derinden etkileyecek kararların başında gelen üniversite tercih döneminde alacağınız kararlar için üzerine ciddi bir şekilde eğilmeniz ve uzun uzun düşünmenizi gerektirir.

Üniversite Tercih Dönemi

Lise öğrenim düzeyinde adayların kendilerine hedef belirlemesi oldukça önemlidir. Adayın kendisine hedef belirleyerek çalışmalarını sürdürmesi, kendisini sürekli ölçerek hedefine yakınlığını tespit etmesi açısından kritiktir. Adayın kariyer ve meslek seçimi konusunda kendisini hazırlaması, sınava çalışma sürecinde motivasyon açısından kritik bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Normal şartlar altında öğrencilerin kendi ilgi alanlarına ve kabiliyetlerine uygun meslek dallarını araştırması gerekmektedir.

Sınav sonuçlarının açıklanması sonrası ise sınava giren her öğrenci için heyecanlı bir süreç yaratır. Öğrencinin okuyacağı üniversitenin ve seçeceği bölümün hayatınızı doğrudan etkilemesi nedeniyle bu sürecin titizlikle ele alınması ve sağlıklı işlemesi için dikkat edilmesi gereklidir. Tercih döneminde sınav sonuçlarında yer alan puanını, rakamları, sıralamaları doğru okuyabilmesi çok önemlidir. Bu öğrencilerin tercih için kullanacağı temel verilerdir.

ÖSYM sonuç belgesinde puan ve sıralama değerleri geçmiş yıllara kıyasla farklılık gösterebilir. Bu nedenle kafanızın karışmaması için baz almanız gereken temel verinin sıralamanız olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Yani tercih döneminde doğru tercih için puanınızdan ziyade sıralamanıza uygun olarak seçimler yapmalısınız.

Bu nedenle; üniversite tercih döneminde, tercih listenizde bölüm ve üniversiteler sıralamanıza uygun olacak şekilde az üstünde ve altında olacak şekilde seçilmelidir. Dilerseniz ilk dört ya da beş tercihiniz için sıralamanızın üstünde bölümleri tercih olarak yazabilirsiniz. Bunların altına sıralamanıza denk veya az aşağısındaki tercihleri seçebilirsiniz. Sıralamanızın altında ve büyük ihtimalle yerleşebileceğiniz ancak gitmeyi istemediğiniz ya da gitmeyeceğiniz hiçbir bölümü tercih listesine almayınız. Bu sıralamalarda ilgi istek ve becerilerinizi göz önünde bulundurmaktan imtina etmeyin.

Sınav sonuç belgesinde yer alan sıralamanız sizin ilgi istek ve beklentilerinize uygun bir sonuç vermemişse eğer 1 yıl daha hedefiniz için çalışmayı göze almanızı öneririz. Bu karar tek başınıza vermeniz mümkün değil elbette. Aileniz, arkadaşlarınız ve öğretmenleriniz bu konudaki düşüncelerinizi açıklamak için uygun kişilerdir. Mezuna kalma fikri öncelikle hoş gelmese de, hedefinize ulaşmak için fırsat olarak değerlendirebilirsiniz. Tercih döneminde kendinize soracağınız en önemli soruların başında ne tür bir kariyer hedefliyorsunuz ve potansiyelinize uygun meslek ya da bölüm hangisidir?

Bölüm seçimi sonrasında; akademik kadro, çalışma alanları, staj olanakları, sosyal imkanlar gibi seçenekleri değerlendirerek üniversiteleri tek tek incelemelisiniz. Sıralamanıza uygun üniversitelerde seçim için yukarıdaki kriterleri kontrol etmelisiniz. Örneğin; mühendislik bölümünün olduğu üniversiteler arasından teknokenti olan bir üniversiteyi olmayana göre daha avantajlı olarak değerlendirebilirsiniz.

Tercih Robotlarının Kullanımı

Sınava girmiş öğrencilerin tercihlerini kolaylaştırmak amacıyla çeşitli tercih robotları yer almaktadır. Tercih robotları; sıralama, puan ve kontenjan bilgilerine göre bölümlerin sıralama ve puanlarını yıllara göre gösteren yazılımlardır. Bazı tercih robotları ise sınav netlerinize göre olasılık dahilinde sıralama ve puan aralığınız tahmin edebilmektedir. Bu tercih robotlarının sonuçlarının kesinlikle ÖSYM sınav sonuçları ile tam tutarlı olmayacağını bilerek kullanmanız gerekmektedir. Her sınavın, her senenin sınav sonuçları o yıllara özgü olmaktadır.

Piyasada yer alan en işinize yarayacak tercih robotu elbette ki YÖK tarafından hazırlanan YÖK Atlas uygulamasıdır. Tercih sürecinde kullanmanızı şiddetle tavsiye ettiğimiz YÖK Atlas; tüm lisans ve ön lisans programlarının ve üniversitelerin bilgilerinin yanında bölümlere yerleşen son kişinin puan ve sıralama verilerini sunmaktadır.

Üniversiteye yerleşme konusunda; sistemde taban puan almanız gereken en düşük puanı ifade etmektedir. YKS Sisteminde TYT sınavında almanız gereken taban puan 150’dir. 150 puan ve üzerinde almanız halinde 2 yıllık ön lisans programlarına tercihte bulunabilirsiniz. TYT sınavında 180 puan ise sonraki sınavlar olan AYT ya da YDT sınavlarına giriş için gerekli olan taban puandır.

Üniversite ve bölümlerin taban puanları ise; yerleşmeler sonrasında belli olabilmektedir. Geçmiş yılların taban puanlarını yine yukarıda da bahsettiğimiz üzere YÖK atlastan ve ÖSYM tercih klavuzlarından ulaşabilirsiniz.

Üniversite Tercih Dönemi Nelere Dikkat Etmek Gerekiyor?

Yukarıda bahsettiklerimizi özetlemek gerekirse;

• Tercih için sıralamanız puanınızdan daha önemlidir.
• Sıralamanıza ve ilgi alanlarınıza uygun bölümleri önceliğiniz yapın.
• Gitmeyi istemediğiniz illeri ya da üniversiteleri, okumak istemediğiniz bölümleri tercih listenize koymayın.
• Hedefinizin altında kaldığınızı düşündüğünüz durumlarda 1 yıl daha sınava hazırlanmanızı ve bu konudaki görüşlerinizi net olarak aileniz ve yakınlarınız ile paylaşın.