COMAC Yükseliyor: Boeing ve Airbus’a Rakip mi, Değil mi?

Çinli COMAC, Boeing ve Airbus’a meydan okuyor! C919 ile havacılıkta dengeler değişiyor. COMAC’ın yükselişini ve geleceğini merak mı ediyorsunuz?

Girişimcilik Haberler

21.09.2025

A⁺

A^-

Çinli Havacılık Devinin Yükselişi: COMAC, Boeing ve Airbus’a Meydan Okuyor

Havacılık endüstrisi, uzun yıllardır Boeing ve Airbus’un egemenliğinde, adeta bir düopol (iki firma tarafından kontrol edilen pazar) şeklinde varlığını sürdürmektedir. Ancak, Çinli devlet destekli uçak üreticisi COMAC (Commercial Aircraft Corporation of China), bu durumu değiştirmek için iddialı bir girişime imza atmaktadır. Özellikle C919 modeliyle, Airbus A320 ve Boeing 737 gibi popüler uçaklara rakip olarak pazara giren COMAC, havacılık dünyasında önemli bir oyuncu olma yolunda ilerlemektedir. Bu makalede, COMAC’ın yükselişini, karşılaştığı zorlukları ve gelecekteki potansiyelini derinlemesine inceleyeceğiz. Ayrıca, şirketin stratejilerini, küresel havacılık pazarındaki etkilerini ve endüstri liderlerinin bu duruma nasıl yaklaştığını ele alacağız. COMAC’ın, Çin pazarının yanı sıra, küresel ölçekte de rekabetçi bir güç olup olmayacağı merak konusudur.

COMAC’ın Doğuşu ve Pazara Girişi

COMAC, 2008 yılında kurulmuş olup, Çin’in havacılık endüstrisindeki büyüme hedeflerinin bir parçasıdır. Şirketin temel amacı, Boeing ve Airbus’un küresel pazardaki hakimiyetine son vermek ve Çin’in kendi uçaklarını üretme kapasitesini artırmaktır. İlk ticari uçağı olan ARJ21, bölgesel uçuşlar için tasarlanmış olup, 78 ila 90 yolcu kapasitesine sahiptir. Ancak, COMAC’ın asıl kozu, Airbus A320 ve Boeing 737 gibi tek koridorlu uçaklara rakip olarak geliştirilen C919’dur. C919, 156 ila 168 yolcu taşıma kapasitesiyle daha uzun menzilli uçuşlar için tasarlanmıştır. Şu ana kadar, C919’un ticari hizmete giren sayısı sınırlı olsa da, şirketin aldığı siparişler, gelecekte önemli bir büyüme potansiyeline işaret etmektedir. Örneğin, 2023 yılı itibarıyla, COMAC’ın 1,061 adet C919 siparişi bulunmaktadır. Ayrıca, Avrupa’nın en büyük havayolu şirketlerinden Ryanair’in de C919 satın almayı değerlendirmesi, COMAC’ın küresel pazardaki itibarını artırmaktadır. Ancak, Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı (EASA) tarafından sertifikasyon sürecinin hala devam etmesi, COMAC’ın Avrupa pazarına girişini geciktirebilir.

Zorluklar ve Engeller

COMAC’ın büyüme yolculuğu, bir dizi zorlukla karşı karşıyadır. En önemli engellerden biri, teknoloji transferi ve fikri mülkiyet hakları konusundaki endişelerdir. ABD Kongresi’nin bazı üyeleri, COMAC’ın Boeing gibi şirketlerden teknoloji çalmakla suçlandığını iddia etmektedir. Bu tür iddialar, COMAC’ın uluslararası pazarlarda güven kazanmasını zorlaştırmaktadır. Ayrıca, C919’un üretiminde kullanılan parçaların büyük ölçüde ABD ve Avrupa kaynaklı olması, ticaret savaşları ve tarifeler nedeniyle risk oluşturmaktadır. Örneğin, ABD’nin Çin’e uyguladığı tarifeler, COMAC’ın tedarik zincirini olumsuz etkileyebilir. Ancak, ABD hükümetinin GE Aerospace’in COMAC’a motor tedarikine izin vermesi, ticaret gerginliklerinin azalabileceğine işaret etmektedir. Bu durum, COMAC’ın üretim kapasitesini ve pazar payını artırması için önemli bir fırsat sunmaktadır.

Geleceğe Yönelik Beklentiler ve Endüstri Analizleri

COMAC’ın geleceği, hem fırsatlar hem de risklerle dolu. Şirket, C919’un yanı sıra, geniş gövdeli C929 ve C939 gibi yeni uçak modelleri üzerinde çalışmaktadır. Ayrıca, süpersonik yolcu uçağı C949 projesi de COMAC’ın uzun vadeli hedeflerini yansıtmaktadır. Endüstri uzmanları, COMAC’ın başarısı konusunda farklı görüşlere sahiptir. Bazı uzmanlar, COMAC’ın Avrupa sertifikasyonunu almasının ve küresel pazarda rekabet etmesinin yıllar alacağını düşünmektedir. Ancak, Airbus CEO’su Guillaume Faury gibi bazı liderler, COMAC’ın Çin pazarındaki “ayrıcalıklı erişimi” sayesinde başarılı olabileceğine inanmaktadır. Çin pazarı, küresel uçak talebinin beşte birini oluşturduğundan, COMAC için büyük bir potansiyel sunmaktadır. COMAC’ın uzun vadede, Boeing ve Airbus’a ciddi bir rakip olup olmayacağı, şirketin teknolojik yeteneklerine, uluslararası iş birliğine ve siyasi faktörlere bağlı olacaktır. Havacılık endüstrisindeki dengeler, COMAC’ın yükselişiyle birlikte değişebilir ve bu durum, hem tüketiciler hem de sektör oyuncuları için yeni fırsatlar yaratabilir. COMAC’ın başarısı, aynı zamanda, Çin’in teknolojik ve ekonomik gücünün bir göstergesi olarak da değerlendirilebilir.