GPT-5’in Zorlu Başlangıcı: ChatGPT Psikozu ve Riskler

“`html

Geçtiğimiz hafta OpenAI’ın en gelişmiş yapay zeka modeli GPT-5’i piyasaya sürmesi, haftalık 700 milyon aktif kullanıcısı olan dünyanın en popüler sohbet robotu platformu için bir stres testi oldu. Yeni amiral gemisi modeli GPT-5’in (farklı hız ve zeka seviyelerine sahip dört farklı varyantı bulunuyor: normal, mini, nano ve pro) daha hızlı yanıtlar, daha fazla muhakeme gücü ve daha güçlü kodlama yeteneği sunması bekleniyordu. Ancak bu model, kullanıcıların memnuniyetsizliğiyle karşılaştı: bazı kullanıcılar, daha önce kullandıkları ve hatta derin duygusal bağlar kurdukları eski yapay zeka modellerini ChatGPT’den aniden kaldıran OpenAI’ın kararına ve GPT-5’in matematik, bilim, yazma ve diğer alanlardaki performansının eski modellere kıyasla daha kötü olduğuna dair gözlemlere tepki gösterdi. Bu durum, altyapı zorluklarını, kullanıcı memnuniyetsizliğini ve küresel çapta dikkat çeken daha geniş ve rahatsız edici bir konuyu ortaya çıkardı: bazı insanların yapay zekaya olan artan duygusal ve psikolojik bağımlılığı ve bunun sonucunda bazı kullanıcıların yaşadığı, “ChatGPT psikozu” olarak bilinen gerçeklikten kopma durumu.

GPT-5’in Zorlu Başlangıcı

Uzun zamandır beklenen GPT-5 model ailesi, 7 Ağustos Perşembe günü yapılan bir canlı yayında tanıtıldı. Ancak sunum sırasında grafik hataları ve bazı ses modu sorunları yaşandı. Birçok kullanıcı için bu kozmetik sorunlardan daha kötüsü, OpenAI’ın ChatGPT’ye güç veren eski yapay zeka modellerini (GPT-4o, GPT-4.1, o3, o4-mini ve o4-high) otomatik olarak kullanımdan kaldırması ve kullanıcıları, hangi model versiyonunun kullanıldığını ve nedenini belirtmeden, sorgularını GPT-5’in farklı “düşünme” süreçlerine yönlendirmesiydi. GPT-5’i ilk benimseyenler, temel matematik ve mantık hataları, tutarsız kod üretimi ve GPT-4o’ya kıyasla yetersiz gerçek dünya performansı bildirdiler. Bu bağlamda, eski modeller GPT-4o, o3, o4-mini ve daha fazlası, GPT-5’in Perşembe günkü lansmanından bu yana OpenAI’ın ücretli uygulama programlama arayüzü (API) kullanıcıları için hala mevcuttu ve olmaya devam ediyor.

Düzeltmeler ve Kullanıcı Tepkileri

Cuma günü, OpenAI kurucu ortağı ve CEO’su Sam Altman, lansmanın “beklediğimizden biraz daha sorunlu” olduğunu kabul etti ve GPT-5’in yeni otomatik “yönlendiricisi”ndeki (istekleri en uygun varyanta atayan sistem) bir arızayı suçladı. Altman ve OpenAI’daki diğer yetkililer, “otomatik değiştirici”nin “gün boyu bir süre” çevrimdışı kaldığını ve modelin “niyet edilenden çok daha aptalca” görünmesine neden olduğunu iddia etti. GPT-5’in lansmanından birkaç gün önce, OpenAI’ın gpt-oss adlı yeni açık kaynaklı büyük dil modellerinin (LLM) lansmanı yapıldı ve bu da karışık değerlendirmeler aldı. Bu modeller ChatGPT’de mevcut değil, ancak indirilip yerel olarak veya üçüncü taraf donanımlarda çalıştırılmak üzere ücretsiz olarak sunuluyor. 24 saat içinde OpenAI, Plus aboneleri için (ayda 20$ veya daha fazla abonelik planı ödeyenler) GPT-4o erişimini geri yükledi, daha şeffaf model etiketlemesi vaat etti ve kullanıcıların GPT-5’in “düşünme” modunu manuel olarak tetiklemesini sağlayacak bir kullanıcı arayüzü (UI) güncellemesi sözü verdi.

Kapasite Sorunları ve Duygusal Bağlantılar

Altman, ChatGPT Plus abonelerinin daha fazla muhakeme ve zeka sunan GPT-5 “Düşünme” modunu kullanarak iki kat daha fazla mesaj alacağını (haftada 3.000’e kadar) ve mühendislerin mesaj yönlendiricisindeki karar sınırlarını ince ayar yapmaya başladığını söyledi. Hafta sonuna kadar, GPT-5 Pro abonelerinin %100’üne ve “tüm kullanıcıların %100’üne yakın”ına sunuldu. Altman, şirketin “GPT-4o’da insanların beğendiği bazı şeylerin onlar için ne kadar önemli olduğunu” hafife aldığını ve kullanıcı başına özelleştirmeyi (kişilik sıcaklığından emoji kullanımı gibi ton kontrollerine kadar) hızlandırma sözü verdi. Altman ayrıca, OpenAI’ın, muhakeme modellerinin kullanımının keskin bir şekilde artması nedeniyle bu hafta “ciddi bir kapasite zorluğu” ile karşı karşıya olduğunu ve Plus abonelerine küçük bir aylık GPT-5 Pro sorgusu tahsisi yapacağını ve şirketin kapasiteyi ChatGPT, API, araştırma ve yeni kullanıcı kaydı arasında nasıl dengelemeyi planladığını yakında açıklayacağını belirtti.

ChatGPT Psikozu ve Riskler

Altman, şirketin “yaklaşık bir yıldır” takip ettiği bir dinamizme dikkat çekti: kullanıcıların belirli modellere olan derin bağlılığı. Altman, bu bağlılığın “insanların önceki teknoloji türlerine sahip olduklarından farklı ve daha güçlü” hissettirdiğini ve eski modellerin aniden kullanımdan kaldırılmasının “bir hata” olduğunu kabul etti. Bu durum, daha geniş bir riskle bağlantılıdır: bazı kullanıcılar ChatGPT’yi bir terapist veya yaşam koçu olarak görüyor; bu faydalı olabilir, ancak “küçük bir yüzdede” yanılgıyı güçlendirebilir veya uzun vadeli refahı zedeleyebilir. OpenAI’ın temel ilkesi “yetişkin kullanıcılara yetişkin gibi davranmak” olsa da, Altman, şirketin savunmasız kullanıcıları yapay zeka ile zararlı ilişkilere yönlendirmeme sorumluluğunun olduğunu söyledi. Bu yorumlar, bazı büyük medya kuruluşlarının “ChatGPT psikozu” vakalarını bildirmesiyle aynı zamana denk geliyor; bu vakalarda, sohbet robotlarıyla yapılan uzun süreli, yoğun konuşmalar, sanrılı düşünmeyi tetiklemeye veya derinleştirmeye yardımcı oluyor gibi görünüyor.

Sonuç

OpenAI’ın GPT-5’i piyasaya sürmesi, yapay zekanın (YZ) yükselişinin hem heyecan verici potansiyellerini hem de beklenmedik risklerini gözler önüne seren bir olaydı. Modelin başlangıçtaki zorlukları, altyapı sorunları ve kullanıcı memnuniyetsizliği, yapay zekanın gelişiminin önünde aşılması gereken teknik ve etik engellerin olduğunu gösteriyor. Daha da önemlisi, “ChatGPT psikozu” olarak adlandırılan durum, insanların yapay zekaya olan duygusal ve psikolojik bağımlılığının yol açabileceği derin sonuçlara işaret ediyor. OpenAI ve benzeri şirketler, yapay zekayı geliştirirken, kullanıcıların sağlığını ve güvenliğini korumak için daha fazla çaba göstermelidir. Bu, altyapıyı güçlendirmek, kişiselleştirmeyi dengelemek, zararlı etkileşimleri önlemek ve etik kuralları uygulamak gibi çeşitli önlemleri gerektirir. Yapay zeka şirketleri, kullanıcıların yapay zeka ile sağlıklı ve dengeli ilişkiler kurmasını sağlamak için daha fazla çaba göstermelidir. Aksi takdirde, yapay zekanın sunduğu faydalar, psikolojik zararlar ve toplumsal dengesizliklerle gölgelenebilir.

“`