İşletmelerde Dijital Dönüşüm Nedir?

İşletmelerde dijital dönüşüm bilgi teknolojilerinin yoğun kullanımı ile mevcutta var olan fiziki iş ve işlemlerin yani süreçlerin, para ve zaman tasarrufu sağlayarak dijital ortama entegre edilme süreci olarak tanımlanabilir.

Dijitalleşen ve bilişim sektörünün inanılmaz bir hızla ilerlediği dünyada analog olarak üretilen veriler dijital verilere dönüştürülmesi ve e-hizmet kapsamında uygulamaların gerçekleştirilmesi zorunluluk haline gelmiştir. Dijital dönüşüm tek taraflı bir olgu olarak tanımlanamaz. Dijital dönüşüme sadece teknolojik nitelikli araçlar değil insan ve süreç de dahil edilir.

Birbiriyle etkileşim halinde olan insan, süreç ve teknoloji unsurlarının birbirini tamamlaması ile gerçekleşen bir döngüdür. Teknolojinin insan hayatına girmesiyle birlikte başlayan ve sürekli devam eden dijital dönüşüm süreci yeni bir takım ihtiyaçlar doğurmuş ve daha da önemlisi sürekli olarak yeni ihtiyaçları da doğurmaya devam etmektedir.  Dijital dönüşüm dünü, bugünü hatta yarını kapsamasından ötürü sürekli değişimi içerir.

Dijital dönüşüm, teknolojinin sürekli gelişmesine paralel olarak devam eden bir süreç haline gelmektedir. Teknolojik gelişmenin de sürekli devam edeceği göz önünde bulundurularak dijital dönüşümün de sürekli değişerek gelişeceği açıktır. Yeni yeni hayatımıza giren ancak tam olarak yerini bulamayan 3D yazıcılar, sanal gerçeklik ve yapay zeka gibi teknolojik gelişmeler de işletmelerde dijital dönüşüm sürecinin bir parçası olacağı da aşikardır. Bu açıdan bakıldığından girişimcilerin ya da işletme sahiplerinin teknolojik gelişmelere ayak uydurabilecek adımları atmaları gerektiğidir.

Türkiye’de dijital dönüşüm günümüzde birçok sektörde de kullanılır hale gelmiş durumda. Örnek vermek gerekirse; sağlık sektörü, eğitim sektörü, kamu hizmetleri gibi birçok sektörde kendini göstermeye başlamıştır.

Eğitim Sektöründe Dijital Dönüşüm

Türkiye’de Dijital dönüşüm konusunda en büyük yol alan sektörlerin başında elbette ki eğitim sektörü en fazla yol alan sektörlerden birisidir. İnternetin oldukça büyük yol katetmesi ile birlikte bilgi kaynaklarına ulaşım inanılmaz derecede kolaylaşmıştır. İnternet üzerinde bir çok öğrenme yönetim sistemi (LMS – Learning management system( kurulmuş ve sanal okul ve sınıflarda öğrenme deneyimleri ilerlemiştir.

Oyunsallaşmalı eğitimler ile öğrenmenin kalıcı olması için çeşitli teknikler denenmiş, yapay zeka uygulamaları ile eğitim dijital dönüşüme ayak uydurmaya başlamıştır. Görsel, işitsel ve öğrenme esnasında toplanan verilerle desteklenen eğitim dönüşüme paralel hareket etmişti. Ülkemizde de eğitim alanında dijital dönüşüm adına verilecek temel uygulamalar FATİH projesi, e-okul, ebatv, uzaktan eğitim platformları hızlıca örnek gösterilebilecek dikkat çeken uygulamalardır. Bu uygulamalar ile öğretmenlerin öğretme deneyimleri teknoloji ile desteklenmiştir.

Eğitim sektöründe dijital dönüşüm için dikkat edilmesi gereken diğer konu ise öğrenim alanları dijital dönüşüm yaşatacak araçlar için de eğitim vermektir. Eğitim sektörünün dijital dönüşümde atbaşı olması, dijital platformlara taşınması Türkiye’de dijital dönüşüm için temel taşı olması açısından da çok önemlidir. Bu sektörde başlayan dijital dönüşüm diğer tüm sektörler için de örnek teşkil etme ve pilot uygulama olabilmektedir. Eğitim sektöründe gerçekleştirilen dijital dönüşüm, senkron ve asenkron eğitim modelleri ile eğitimde bir çok sınırı da kaldırması açısından büyük önem arz ediyor. Zaman ve mekan bağımsız yapılan online eğitimler eğitimde imkan eşitliğine olanak sağlıyor.

Sağlık Sektöründe Dijital Dönüşüm

Sağlık sektörünün insan hayatını doğrudan etkilemesi nedeniyle işletmelerde dijital dönüşüme hızlıca ayak uyduran sektörlerin başında geliyor. Sağlık sektörü teknolojinin ilerlemesine hızlıca ayak uydurmuştur. Gerek teşhis ve tedavi araçlarında gerekse de hasta odaklı sistemlerin süreçlere dahil edilmesinde önemli yer edinmiştir.

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte, sağlık sektöründe bilgisayar destekli röntgen cihazları, MR cihazları dijital dönüşümün önemli parçası haline gelmiştir. Sağlık sektöründe Türkiye’de dijital dönüşüm içinse öncelikle hasta kayıt yönetim sistemleri ile emeklemeye başlamış son olarak e-nabız ve pandemi sürecinde de büyük önem kazanmıştır. Yıllarca üretilen hasta kayıt bilgileri için gelecekte olası kullanılacak veri madenciliği uygulamaları ile hastaya özel tedavi yöntemleri uygulanabilecektir.

Sağlık sektöründe gelecekte bir çok özel değişimler bizleri bekleyecek gibi görünüyor. Kişiye özel tedavi yöntemleri ile yeni teknolojilerin birlikte kullanılacağı ön görülmektedir. Henüz hayatımıza girmemiş; giyilebilir, yutulabilir teknolojiler sağlık hizmetlerinde değişikliklerin bizleri beklediği çok açık. Hasta kayıtlarının merkezi veri depolarında saklanması (örneğin e-nabız), hastaların belki de uzaktan hastalık teşhisine varan yolların olabileceği mümkün görünmekte.

Giyilebilir teknolojilerin yeni yeni hayatımıza girmesi, bu teknolojilerin gelecekte sağlık sektöründe de kullanılabileceği öngörülerden birisi. Cisimlerin interneti, giyilebilir teknoloji ile kişisel sağlık verilerinin sürekli bulut üzerinde depolandığı ve bu verilere yetkili uzmanların erişimi ile daha hızlı, daha güvenilir teşhis koymanın çok uzak olmayacağı bir dünyada yaşıyoruz.

Diğer taraftan, veri madenciliği ve yapay zeka uygulamaları ile işlenerek anlamlı hale getirilen bilgiler ile erken teşhis, önleyici tedaviler de masaya yatırılacak sağlık sektöründe dijital dönüşüm konularından birisi olacaktır.

Ticaret Sektöründeki İşletmelerde Dijital Dönüşüm

Teknolojinin hızla ilerlemesi doğal olarak dönüşümün en hızlı olduğu sektör ticaret sektörü oldu. Türkiye’de İşletmelerde dijital dönüşüm sürecine tam entegre olmak zorunda kaldılar. Birçok işletme ticari faaliyetlerini internet üzerine taşımak zorunda kaldı. Fiziki şirketler sanal dünyaya açılmak için gerekli olan e-ticarete dönmek zorunda kaldı. Ticaret ile uğraşan birçok işletme faaliyetlerinin bir kısmını sanal dünya üzerinden gerçekleştirmeye başladılar. Örnek olmak gerekirse işletmelerin büyük bir çoğunluğu e-ticaret ile dijital dönüşüme başladı. Büyük markalar internet üzerinde markaları için kimlik oluşturmanın bir zorunluluk olduğunu gördü.

Firmalar bir taraftan ticari faaliyetlerini e-ticaret sistemleri üzerinden yürütürken, diğer taraftan sosyal medyada yer alarak müşteri ilişkilerini de yürütmenin değişen dünyanın en önemli adımlarından biri olduğunu gördüler. Dijital dönüşüm için en başta bahsettiğimiz teknolojik altyapı, zaman ve insan bileşenleri yeni dünya düzeninde tekrar düzenlenmiş oldu. Bu kapsamda daha önceki makalelerimizde de belirttiğimiz gibi bir takım yeni uzmanlıklar ve meslekler şirketlerin bulundurmak zorunda oldukları insan kaynakları haline geldi. Örnek olarak vermek gerekirse; içerik uzmanları, seo uzmanları ve sosyal medya uzmanları gibi. Bu uzmanlıklar işletmelerde dijital dönüşüm sürecini tam olarak gerçekleştirmek isteyen şirketler için gerekli olan asgari insan kaynağı olarak nitelendirebiliriz. Ticaret sektöründe, değişim ile birlikte hangi uzmanlıkların çıkabileceği ise teknolojinin yönüne göre değişebilecek gibi.

Kurumsal Hizmet Sektöründe Dijital Dönüşüm

Özellikle devlet kurumlarının yüzyüze çözülmesi gerektiren konularda kurumsal hizmet işlemlerini çevrimiçi yapılmasına olanak sağlanayan dijital dönüşüm türüdür. Bu konuda Türkiye’de dijital dönüşüm adına verilecek en bilinen örnek e-devlet uygulamasıdır. Bu uygulama üzerinden geçmiş yıllarda analog olarak elde edilen bir çok belge artık çevrimiçi platformlardan alınabilmektedir. Adli sicil, nüfus kayıt örneği bunlar arasında en efektif şekilde kullanılabilen uygulamaların başında gelmektedir.

Diğer taraftan kurumlar arasında gerçekleştirilen baştan başa veri entegrasyonu sayesinde, sürecin tamamı takip edilebilmektedir. Örneğin; emniyet tarafından kesilen bir ceza, vergi dairesi uygulamasına dijital ortamda düşmekte, yine son kullanıcı tarafından banka entegrasyonu ile ödemesi gerçekleştirilebilmektedir. Bu tarz kurumsal hizmet sektöründe dijital dönüşümler kurumlar ile iş yapan tüm son kullanıcılara büyük kolaylık sağlamaktadır.

Özetle Dijital dönüşüm nedir?

Bilgi ve bilişim teknolojilerinin ileri derecede gelişmesi sonrasında, iş süreçlerinin ve bilgilerin hızlı, para ve zaman tasarrufu sağlayarak dijital (elektronik) ortama taşınması dijital dönüşüm olarak adlandırılır.

Dijital dönüşüme nasıl uyum sağlamak için ne yapmak gerekiyor?

Dijital dönüşüm kavramı bitmiş bir kavram değildir. Hayatımızın her alanında değişen teknoloji ile bu dijital dönüşüm halen devam etmektedir. Bir işletme sahibi ya da bir girişimci iseniz bu konu hakkında olanak ve kabiliyetlerinizi dikkate alarak, süreçlerinizi kontrol etmeli ve olabilecek en kısa sürede dijital dönüşüme dahil olmalısınız.

Örneğin; bir ticari faaliyet gösteren işletme sahibi iseniz doğrudan e-ticaret sistemine dahil olmalısınız. Eğer bu konuda çekincemeleriniz var ise pazar yeri sitelerine dahil olarak dijital ortamda satış kanallarına dahil olmalısınız. Bir websitesi ile bilinirlik ve bulunabilirliğinizi arttırmalısınız. Müşterileriniz için doğru iletişim kurmak adına sosyal medyada yer almalı, ürünlerinizi tanıtmalı ya da ilişkilerinizi doğru yönlendirmelisiniz.