Büruz: Karacakılavuz Dokuması’nı Yeniden Canlandırmak

Günümüz girişimcilik ekosisteminde, kültürel mirasın korunması ve yeniden canlandırılmasına yönelik projeler, hem sosyal fayda sağlamaları hem de özgün değerler yaratmaları açısından önem kazanmaktadır. Bu bağlamda, mimarlık eğitiminden gelen ve daha sonra farklı disiplinlerde deneyim kazanan Begüm Karadağ‘ın, unutulmaya yüz tutmuş bir zanaatı, Karacakılavuz dokuması‘nı (dokuma) yeniden hayata geçirme çabası, dikkat çekici bir örnek teşkil ediyor. Karadağ’ın kurduğu Büruz markası, sadece bir girişim olmanın ötesinde, kültürel bir mirası gelecek nesillere aktarma misyonunu üstlenmektedir. Bu makalede, Büruz’un kuruluş hikayesi, Karacakılavuz dokumasının tarihsel kökenleri, girişimin karşılaştığı zorluklar ve elde ettiği başarılar detaylı bir şekilde incelenecektir.

Bir Mirası Yeniden Canlandırmak: Büruz’un Doğuşu

Begüm Karadağ’ın girişimcilik yolculuğu, mimarlık eğitimi ve çeşitli sektörlerdeki deneyimleriyle şekillenmiş, pandemi döneminde ise bambaşka bir yöne evrilmiştir. Tekirdağ’ın Karacakılavuz ilçesindeki babaannesine ait 100 yıllık bir dokuma halısının izini sürmesiyle başlayan bu süreç, Karadağ’ın kültürel mirasa olan ilgisini ve dokumacılığa olan tutkusunu ortaya çıkarmıştır. Dokumacılığın bölgedeki geçmişi ve unutulmaya yüz tutmuş olması, Karadağ’ı harekete geçirmiş ve 2020 yılında Büruz markasının temellerini atmıştır. Markanın adı, eski Türkçe’de ‘ortaya çıkarmak’ anlamına gelen ‘Büruz’, girişiminin amacını ve hedeflerini mükemmel bir şekilde yansıtmaktadır.

Karacakılavuz Dokumasının Gizemli Tarihi

Karacakılavuz dokumasının kökenleri, 1900’lü yıllarda Konya’dan Bulgaristan’a göç eden dokumacılara kadar uzanmaktadır. Dimi dokuma tekniğiyle başlayan bu süreç, göç sırasında dört pedallı tezgahlardan iki pedallı tezgahlara geçişle birlikte farklı bir boyut kazanmıştır. Göç edenlerin çeyizlerini süslemek amacıyla dört pedallı tezgahlarda Cicim tekniğini denemeleriyle, Karacakılavuz dokuma tekniği ortaya çıkmıştır. Bu teknik, iki farklı dokuma stilinin birleşiminden oluşmakta ve özgün desenleriyle dikkat çekmektedir. Karadağ’ın bu tarihi mirası yeniden canlandırma çabası, hem kültürel bir değerin korunmasını sağlamakta hem de bölgeye özgü bir zanaatın yeniden canlanmasına öncülük etmektedir.

Girişimcilik Yolunda Atılan İlk Adımlar

Karadağ, dokumacılığı canlandırma yolunda ilk olarak dokuma kurslarına katılarak sertifika almıştır. İpliklerin bitkilerle boyanması konusunda da eğitimler alarak, geleneksel yöntemlere bağlı kalmıştır. Daha sonra, İstanbul’dan Tekirdağ’a taşınarak, ata topraklarında bir atölye kurmuş ve dokumacılık için uygun bir ortam yaratmıştır. Başlangıçta çevresinden gelen şaşkınlık ve anlayışsızlığa rağmen, ailesinin ve özellikle annesinin desteğiyle yoluna devam etmiştir. Zamanla, atölyesi hem yöre halkının hem de dışarıdan gelen ziyaretçilerin ilgisini çekmiş ve bir buluşma noktası haline gelmiştir.

Sürdürülebilir İstihdamın Yaratılması

Büruz’un en önemli başarılarından biri, bölgedeki dokuma ustalarına sürdürülebilir bir istihdam imkanı sağlamasıdır. Karadağ, meslek edindirme kurslarından mezun olan ancak iş bulmakta zorlanan kadınlarla bir araya gelerek, onlara dokuma yapma ve gelir elde etme fırsatı sunmuştur. Bu sayede, Karacakılavuz dokumaları için Türkiye’de ilk defa zanaatkarların Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlarının yapılması sağlanmış ve uzun vadeli bir istihdam modeli oluşturulmuştur. Ayrıca, çalışanların ustalık ve usta öğreticilik belgeleri alması desteklenerek, dokumacılığın gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunulmuştur.

Büruz’un Geleceğe Yönelik Hedefleri

Büruz’un hikayesi, kültürel mirasın korunması ve sürdürülebilir bir iş modelinin nasıl bir araya getirilebileceğine dair ilham verici bir örnek sunmaktadır. Begüm Karadağ’ın vizyonu ve azmi sayesinde, Karacakılavuz dokuması, sadece bir zanaat olmaktan çıkıp, hem kültürel bir değer hem de ekonomik bir kazanç kapısı haline gelmiştir. Gelecekte Büruz’un, dokumacılığı daha geniş kitlelere tanıtması, ürün yelpazesini genişletmesi ve yeni istihdam olanakları yaratması beklenmektedir. Girişim, aynı zamanda, benzer projeler için bir model oluşturarak, kültürel mirasın korunması ve girişimciliğin desteklenmesi konusunda önemli bir rol oynamaya devam edecektir.

Sonuç

Begüm Karadağ’ın önderliğinde kurulan Büruz, sadece bir girişim olmanın ötesinde, kültürel bir mirası yeniden canlandıran ve sürdürülebilir bir iş modeli yaratan bir başarı öyküsüdür. Karacakılavuz dokumasının tarihi kökenleri, Karadağ’ın girişimcilik yolculuğu ve Büruz’un elde ettiği başarılar, kültürel mirasın korunması ve ekonomik kalkınmanın nasıl bir arada yürütülebileceğine dair önemli dersler sunmaktadır. Büruz, aynı zamanda, geleneksel zanaatların modern dünyada nasıl yer bulabileceğine ve kadın girişimciliğinin nasıl desteklenebileceğine dair de bir örnek teşkil etmektedir. Bu başarılı girişim, kültürel değerlerimizin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için ilham verici bir model sunarken, diğer girişimcilere de benzer projeler için cesaret vermektedir. Büruz, sadece bir marka değil, aynı zamanda bir kültür elçisi olarak da önemli bir rol üstlenmektedir.

Şirket Özeti (İsteğe Bağlı)

Büruz, Tekirdağ merkezli bir sosyal girişimdir. Unutulmaya yüz tutmuş Karacakılavuz dokumasını yeniden canlandırmayı ve sürdürülebilir istihdam yaratmayı amaçlar. Geleneksel dokuma tekniklerini kullanarak özgün tasarımlar üretir ve kültürel mirası koruma misyonunu üstlenir. Büruz, dokuma ustalarına istihdam sağlayarak, yerel ekonomiye katkıda bulunur ve kadınların güçlenmesine destek verir.